post-title Rzym Słowacji

Rzym Słowacji

Rzym Słowacji

 SŁOWACKIE PEREŁKI 

Czy wiedzieliście, że Słowacja ma swój Mały Rzym? To miasto położone jest w zachodniej części kraju i od wieków związane było z Kościołem katolickim. Pełne jest sakralnych obiektów i historycznych budynków. Zapraszam więc na spacer po Trnawie, która jest jednym z najstarszych średniowiecznych miast Słowacji oraz pierwszą słowacką siedzibą arcybiskupa.

Trnawa leży zaledwie 50 km od Bratysławy, pośród malowniczych wzgórz, a swój czar i sławę zawdzięcza dużej liczbie zabytków kościelnych. W żadnym innym mieście na Słowacji nie znajduje się tyle kościołów jak tu, stad często nazywana jest słowackim Rzymem. Każdy z jej zabytków zasługuje na uwagę, ale szczególnie warto odwiedzić bazylikę św. Mikołaja, która powstała na fundamentach kościoła romańskiego z XIV w.

Charakterystyczna dwuwieżowa budowla łączy w sobie gotyk z barokiem i uważana jest za najstarszy kościół w mieście. W swoim wnętrzu w jednej z bocznych kaplic skrywa niezwykły obraz Matki Boskiej Trnawskiej, który trafił tu pod koniec XVI w.

Obrazowi temu przypisuje się cudowną moc, choć jest tylko kopią dzieła znajdującego się w bazylice św. Bonifacego i Aleksego na Awentynie w Rzymie. Rzekomo w 1663 r., gdy Turcy planowali atak na miasto, Matka Boska na obrazie zapłakała krwawymi łzami i wojska osmańskie zawróciły. Na uwagę zasługują także historyczne organy.

Należy też wspomnieć, iż to właśnie do Trnawy została przeniesiona kościelna stolica państwa węgierskiego, a przez trzy wieki bazylika św. Mikołaja, uważana za sanktuarium maryjne, pełniła funkcję świątyni katedralnej arcybiskupa ostrzyhomskiego. Mówiąc o Trnawie, trzeba podkreślić, iż było to pierwsze słowackie miasto, które otrzymało przywileje wolnego miasta królewskiego, a najstarsze zapiski historyczne o nim pochodzą z 1238 r.

Z ciekawostek dodam, że to właśnie w Trnawie zmarł Ludwik Węgierski, syn króla Węgier i Elżbiety Łokietkówny, który w latach 1370–1382, będąc królem Węgier, był też królem Polski.

Kolejnym klejnotem miasta, który koniecznie trzeba zobaczyć, jest okazała katedra św. Jana Chrzciciela, wybudowana w 1637 r. według projektu włoskich architektów Pietra i Antonia Spazzów, będąca częścią kompleksu budynków uniwersyteckich. Ta wyjątkowa budowla powstała w miejscu średniowiecznego kościoła i klasztoru.

W pięknie zdobionej świątyni znajduje się największy drewniany wczesnobarokowy ołtarzy na Słowacji i jeden z największych w Europie autorstwa wiedeńskich rzeźbiarzy Baltazara Knillinga i Vita Knotha z 1640 r. Jest tu też polski akcent w postaci stojącego przed kościołem pomnika papieża Jan Pawła II, który odwiedził świątynię dziewiętnaście lat temu.

Trnawa jest miastem z wieloma budynkami o ciekawej architekturze. Jej dominantą jest usytuowana na rynku głównym renesansowa wieża miejska, która stanowi doskonały punkt widokowy. Niestety, nie brakuje tu też wielkich betonowych brył, jak choćby szpecący budynek Domu Kultury.

Klimat miastu dodają XIII-wieczne mury obronne, uważane za najlepiej zachowane fortyfikacje miejskie w kraju i jeden z najcenniejszych zabytków w Europie Środkowej. Odwiedzając Trnawę, warto pospacerować również bocznymi uliczkami, by odkryć fascynujące i malownicze zakamarki miasta, a czasem także prawdziwą perłę.

 

Takim wyjątkowym miejscem jest XIX-wieczna synagoga Status Quo Ante, będąca jednym z najbardziej oryginalnych budynków w mieście dzięki elementom stylu mauretańsko-bizantyjskiego oraz charakterystycznym dwóm wieżom z kulistymi kopułami. Innym wartym odwiedzenia zabytkiem jest dawna ortodoksyjna synagoga, dziś przemieniona na kawiarnię (MP12/2021).

Zapraszam więc na wiosenny spacer i filiżankę wybornej małej czarnej do słowackiego Rzymu.

Magdalena Zawistowska-Olszewska
Zdjęcia: autorka

MP 3/2022