Czy polskie pierogi już wkrótce znajdą się w kosmosie?
Brzmi jak żart, ale to dzieje się naprawdę. W kosmos leci misja Axiom Mission 4 (Ax-4), organizowana przez amerykańską firmę Axiom Space we współpracy z NASA. Jej start odbędzie się z legendarnych platform startowych LC-39A w Centrum Kosmicznym im. Kennedy’ego na Florydzie przy użyciu rakiety Falcon 9 i kapsuły Crew Dragon.
Wśród czterech astronautów, lecących na ISS w ramach misji Ax-4, znajduje się urodzony w Łodzi polski inżynier i naukowiec, doktor nauk technicznych, specjalista od niezawodności systemów pracujących w ekstremalnych warunkach dr inż. Sławosz Uznański-Wiśniewski.
Swoje doświadczenie zdobywał w CERN, gdzie odpowiadał za ciągłość pracy Wielkiego Zderzacza Hadronów. W 2022 r. dołączył do rezerwy astronautów Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), rok później rozpoczął intensywne szkolenie jako astronauta projektowy, a już niebawem spełni swoje marzenie. „Urodziłem się 12 kwietnia w rocznicę lotu Gagarina.
Kosmos zawsze był mi bliski, ale dorastając w PRL-u, mogłem o nim tylko marzyć” – powiedział podczas pierwszej konferencji prasowej misji Axiom Mission 4 (Ax-4). Dziś już nie musi marzyć. Zostanie bowiem drugim Polakiem w kosmosie i pierwszym, który postawi stopę na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.
W ramach misji Ax-4 Uznański będzie odpowiedzialny za prowadzenie szeregu eksperymentów naukowych i technologicznych, realizowanych na rzecz ponad 30 krajów. Dla Polski będzie to nie tylko prestiżowe wydarzenie, ale też okazja do prezentacji dorobku krajowych instytutów badawczych i potencjału sektora kosmicznego. Będzie to też symboliczny powrót Polski w przestrzeń kosmiczną po 47 latach od lotu Mirosława Hermaszewskiego.
Wśród towarzyszy 41-letniego Uznańskiego znajdą się: Peggy Whitson z USA – dowódczyni misji i doświadczona astronautka, Shubhanshu Shukla z Indii – pilot, weteran lotnictwa wojskowego, oraz Tibor Kapu z Węgier – specjalista od ochrony przed promieniowaniem.
Nasz rodak na pokład Międzynarodowej Stacji Kosmicznej zabierze ze sobą biało-czerwoną naszywkę z napisem „Polska”, którą w 1978 r. miał na swoim kombinezonie Mirosław Hermaszewski, a także… pierogi, bo jeśli odkrywać wszechświat, to z dumą, technologią i odrobiną domowego smaku.
Misja, którą zaplanowano na 9 czerwca 2025 r., potrwa od dwóch do trzech tygodni i będzie jedną z najbardziej intensywnych naukowo ekspedycji w historii Axiom Space. Być może właśnie teraz, gdy czytają Państwo to wydanie „Monitora”, gdzieś tam 400 km nad powierzchnią naszej planet Sławosz Uznański-Wiśniewski spełnia swoje największe marzenie.
Reprezentuje nas wszystkich, bo jak sam powiedział, podczas misji nie występuje wyłącznie we własnym imieniu, lecz w imieniu Polski i całego pokolenia Polaków: naukowców, nauczycieli, studentów, a nawet dzieci, które – tak jak kiedyś on – marzą, by sięgnąć gwiazd.
I właśnie dlatego ta misja to coś więcej niż tylko podróż na ISS, to dowód na to, że marzenia się spełniają. To także sygnał, że Polska wraca do gry nie jako obserwator, lecz jako pełnoprawny uczestnik globalnej eksploracji kosmosu.
Magdalena Zawistowska-Olszewska
