VENI VIDI AMAVI
Dve fotografky, 22 portrétov Poliek i Sloveniek poľského pôvodu. Jedna z fotografiek, Katarzyna Čuha, pracovala na východnom Slovensku, tá druhá, Agnieszka Stefańska, na západe. Obe mali rovnakú úlohu: vykonať portréty žien na miestach, ktoré sú pre ne dôležité. Kým sú naše umelkyne a ako vyzerala práca, ktorej výsledkom je výstava s názvom „Veni, vidi, amavi – prišla som, videla som, zamilovala som si!”?
V lejaku
„Doteraz som si vyberala miesta fotenia a tomu som prispôsobovala zvyšok. V tomto projekte to bolo naopak, čo pre mňa predstavovalo veľkú výzvu. Musela som opustiť svoju komfortnú zónu a skomponovať portrét tak, aby som využila nielen krásu fotografovanej osoby, ale aj miesto, ktoré si vybrala” – popisuje Kasia.
Agnieszka váhala s rozhodnutím čeliť výzve a zúčastniť sa projektu. „Keď sme sa o tom koncom minulého roka rozprávali, nebola som si istý, či sa v tom nájdem, ale prvé fotenia dokázali, že dámy, ktoré stáli pred objektívom, boli spokojné s výsledkami mojej práce” – spomína fotografka a dodáva, že prvá na rane bola Natalia Konicz-Hamada, ktorú fotografovala aj predtým.
„Zdalo sa mi, že keby to bolo nutné, práve ona by mi dokázala najviac odpustiť; mohla som to celé založiť na našom vzťahu, ktorý sa začal už skôr. Vedela som, že bude trpezlivá a ja sa pri nej budem môcť učiť” – vysvetľuje. Odpúšťanie nebolo potrebné – prvé fotenie sa veľmi vydarilo, hoci nie bez prekážok. „Za Nataliou mala byť zachmúrená obloha a počas fotenia nám počasie vydržalo, no hneď ako sme skončili sa rozpršalo a museli sme utekať s ťažkým vybavením pod pazuchou” – spomína s úsmevom.
Medveď alebo labuť?
Keď sa fotografiek pýtam na najprekvapujúcejšie miesta, ktoré si vybrali modelky, Kasia hovorí o amfiteátri, ktorý predtým nepoznala. „Bývam pri Prešove, ale netušila som o sochách a klietke, ktoré sa nachádzajú v blízkosti prešovského amfiteátra“ – popisuje a ihneď dodáva, že viac nepovie – budete si to môcť pozrieť na vystavených fotografiách.
Agnieszku zas očarila Hlavná stanica v Bratislave, ktorá v jase júlového východu slnka ukázala svoje zriedkavé čaro. „Najviac ma prekvapilo snáď to, že tá stanica je taká pekná a fotogenická!” – popisuje. Okrem toho fotila aj v krásnej slovenskej prírode, napríklad v lese či pri vode. „V lese som si zapínala hudbu cez malý reproduktor, aby som odplašila medvede a dodala odvahu sebe aj modelke” – spomína.
Fotenia nad jazerom sa zas zúčastnil aj jeden „divák“. „Keď sme s modelkou tvorili portrét a ona hľadela na mňa, začuli sme sykot labute, čo spôsobilo, že sme sa odtiaľ hneď rozbehli preč” – smeje sa. Bohužiaľ, nie všetky plány sa vydarili podľa očakávaní, pretože do jedného objektu, ktorý si modelka vybrala, sa nepodarilo vojsť. Ide o bratislavský Hotel Kyjev, ktorý je už celé roky zatvorený.
Kým prišli, videli a zamilovali si
„Najradšej fotím ľudí, pretože v ich očiach sa toho dá veľa vidieť” – vraví Kasia a chváli cyklus projektov Poľského klubu „Umenie z našich radov”, vďaka ktorému sa vrátila k fotografovaniu i žurnalistike. Práve ona je autorkou názvu tejto najnovšej výstavy. Znie „Veni, vidi, amavi – prišla som, videla som, zamilovala som si!” a dokonale odzrkadľuje to, o čom je táto výstava.
„Fotografia leží ladom odkedy sme si založili rodinu a začali bývať na Slovensku” – zdôveruje sa trošku smutne, pretože medzi slovenskými známymi nenašla pochopenie pre svoje hobby. Pracuje ako projektová manažérka v telekomunikačnej firme. Až jej účasť v minuloročnom vydaní televízneho programu „Kamperem po Południu” („Karavanom po juhu“) odhalil jej talent a pritiahol pozornosť aktívnych členov Poľského klubu, ktorý Kasi ponúkli účasť na tomto projekte.
Agnieszka zas vynikla vďaka štúdiovým fotkám, ktoré urobila jednotlivcom aj rodinám z poľskej komunity, ktorí bývajú v Bratislave a jej okolí, Jej kreatívne fotografie mali ohlas na sociálnych sieťach, vďaka čomu získala svoj okruh fanúšikov.
Kockovaná deka
Kasiu od začiatku sprevádza láska k fotografovaniu. „Už z detstva si pamätám hnedo-červenú kockovanú deku, na ktorej som sedela, obklopená farebnými aj čierno-bielymi fotkami môjho ocka” – spomína. Rada skúmala portréty a tešila ju vôňa fotiek vyvolávaných v tmavej komore. To sú spomienky z jej detstva. Už na základnej škole dostala fotoaparát a na prvý film nafotila portréty spolužiačok.
Potom sa zúčastnila spoločných gymnaziálnych výstav. Svoj talent rozvíjala aj počas írskeho a talianskeho obdobia. Tam zakladala umelecké združenia, organizovala exteriérové umelecké stretnutia a fotografické výstavy. Po jednej z výstav získala skvelú recenziu svojich prác od veľmi známeho umeleckého kritika.
Vášeň nájdená online
V prípade Agnieszky to bolo trochu iné. Rada fotila, ale až darček od manžela všetko zmenil. „Pri príležitosti výročia svadby som manželovi naznačila, aby mi kúpil online kurz fotografovania. A celkom som tomu prepadla!” – hovorí s úsmevom. Pracuje ako riaditeľka predaja na zdravotníckom trhu na Slovensku.
Keď sa jej pýtam, či by sa chcela fotografovaniu venovať aj profesionálne, odpoveď je negatívna. „Bojím sa, že keby som sa foteniu venovala profesionálne, stratilo by svoje čaro. Moja práca a moje hobby mi poskytujú životnú rovnováhu, lebo v práci premýšľam o číslach, o realizácii plánov, o štandardoch, ktoré tam treba plniť. Fotografovanie mi zas dáva voľnosť” – vysvetľuje.
Istý úspech!
Obe dámy si veľmi pochvaľujú celoročný proces fotografovania portrétov na účely výstavy. „Spoznala som úžasné ženy a ich príbehy, teším sa, že sa mi aj zdôverovali, vďaka čomu som mohla odhaliť a zachytiť ich osobité čaro, odvahu, teplo, ktoré vyžarujú, ich pokoru a radosť zo života” – chváli projekt Kasia.
Podobne to vidí aj Agnieszka, pre ktorú je najväčšou hodnotou stretnutie s druhým človekom, spoločné tvorenie a uskutočňovanie vízie: od vzájomného spoznávania sa cez rozhovory, plánovanie, spoločné premýšľanie o oblečení modelky až po samotné fotenie. „Naučila som sa byť flexibilná, pretože slnko nie vždy svieti tak, ako by som chcela, ale práve v tom sa skrýva to nádherné dobrodružstvo!” – konštatuje.
Vrcholom celoročného fotografického dobrodružstva oboch dám je výstava, počas ktorej ich talent a tvorivosť nepochybne ocenia aj návštevníci. Portrétované modelky sa navyše stanú tvárami Poľska na Slovensku. Úspech je istý!
Dwie fotografki, 22 portrety Polek i Słowaczek polskiego pochodzenia. Jedna z nich – Katarzyna Čuha – działała na wschodzie Słowacji, druga – Agnieszka Stefańska – na zachodzie. Obie podjęły się zadania sportretowania kobiet w miejscu ważnym dla każdej z modelek. Kim są artystki i jak wyglądała ich praca, której efektem jest wystawa o nazwie „Veni, vidi, amavi – przybyłam, zobaczyłam, pokochałam!”?
W strugach deszczu
„Do tej pory to ja wybierałam miejsce sesji i do tego dostosowywałam całą resztę. W tym projekcie było odwrotnie, co było dla mnie dużym wyzwaniem. Musiałam wyjść z mojej strefy komfortu i tak skomponować portret, by wykorzystać nie tylko piękno osoby fotografowanej, ale i miejsca wskazanego przez nią” – opisuje Kasia.
Agnieszka, zanim zdecydowała się podjąć wyzwanie i wziąć udział w projekcie, wahała się. „Kiedy rozmawiałyśmy o tym zadaniu pod koniec ubiegłego roku, nie byłam pewna, czy się odnajdę, ale pierwsze sesje pokazały, że panie, które fotografowałam, były zadowolone z efektów mojej pracy” – wspomina fotografka i dodaje, że na pierwszy ogień wybrała Natalię Konicz-Hamadę, którą już wcześniej fotografowała.
„Wydawało mi się, że gdyby to było konieczne, to właśnie ona wybaczy mi najwięcej; mogłam bazować na naszej relacji wybudowanej już wcześniej, wiedziałam, że będzie cierpliwa, a ja przy niej będę mogła się uczyć” – wyjaśnia.
Wybaczać nie było czego – pierwsza sesja okazała się bardzo udana, choć nie obyło się bez przygód. „Tłem miało być pochmurne niebo i podczas sesji aura nam sprzyjała, ale kiedy skończyłyśmy, lunął deszcz, który zmusił nas do biegu z ciężkim sprzętem pod pachą” – wspomina z uśmiechem.
Niedźwiedź czy łabędź?
Kiedy pytam moje rozmówczynie o najbardziej zaskakujące lokalizacje wskazane przez modelki, Kasia mówi o amfiteatrze, którego wcześniej nie znała. „Mieszkam pod Preszowem, ale nie wiedziałam o rzeźbach i klatce znajdujących się niedaleko preszowskiego amfiteatru” – opisuje i od razu dodaje, że nic więcej nie zdradzi – całą resztę będzie można obejrzeć na wystawianych zdjęciach.
Z kolei Agnieszka zachwyca się Dworcem Głównym w Bratysławie, który w promieniach lipcowego wschodzącego słońca pokazał swój niespotykany wdzięk. „To chyba największe zaskoczenie, że ten dworzec jest taki ładny i fotogeniczny!” – opisuje. Poza tym fotografowała także na łonie pięknej słowackiej przyrody, na przykład w lesie czy w wodzie.
„W lesie, żeby odstraszyć ewentualne niedźwiedzie i dodać sobie i modelce odwagi, włączyłam muzykę przez przywieziony ze sobą głośniczek” – wspomina. Z kolei sesja fotograficzna nad jeziorem miała dodatkowego „widza”. „Kiedy razem z modelką tworzyłyśmy zdjęcie i ona patrzyła na mnie, a ja w aparat, usłyszałyśmy syk… łabędzia, co spowodowało, że wzięłyśmy nogi za pas” – opisuje ze śmiechem.
Niestety nie wszystkie plany udało się zrealizować zgodnie z oczekiwaniami, ponieważ do jednego obiektu wskazanego przez modelkę nie udało się wejść. Mowa o bratysławskim hotelu Kijów, który od lat jest zamknięty.
Zanim przybyły, zobaczyły, pokochały
„Najchętniej fotografuję ludzi, bo w ich oczach można wiele dostrzec” – mówi Kasia i zachwala cykl projektów Klubu Polskiego „Sztuka z naszych szeregów”, dzięki któremu wróciła do fotografii i dziennikarstwa. To ona jest pomysłodawczynią tytułu wystawy w ramach najnowszej edycji. Tytuł ten brzmi: „Veni, vidi, amavi – przybyłam, zobaczyłam, pokochałam!” i dokładnie oddaje to, czego wystawa dotyczy.
„Fotografia, od kiedy założyłam rodzinę i zamieszkałam na Słowacji, znalazła się na bocznym torze” – wyznaje z nutką smutku, bo wśród słowackich znajomych nie znalazła zrozumienia dla swojej pasji. Na co dzień pracuje jako manager projektowy w branży telekomunikacyjnej. Dopiero jej ubiegłoroczny udział w programie telewizyjnym „Kamperem po Południu” ujawnił jej talent i zwrócił uwagę działaczy Klubu Polskiego, którzy złożyli Kasi propozycję wzięcia udziału w projekcie.
Z kolei Agnieszka dała się zauważyć dzięki zdjęciom studyjnym, które robiła indywidualnym osobom i polskim rodzinom mieszkającym w Bratysławie i okolicy. Jej wymyślne sesje „obleciały” media społecznościowe i zyskały spore grono fanów.
Koc w kratę
Kasi od samego początku towarzyszyło zamiłowanie do fotografowania. „Pamiętam z dzieciństwa brązowo-czerwony koc w kratę, na którym siedziałam otoczona wachlarzem kolorowych i czarno-białych zdjęć autorstwa mojego taty” – wspomina.
Wpatrywanie się w portrety było jej ulubioną zabawą, a zapach zdjęć wywoływanych w ciemni, jest nieodłącznym wspomnieniem z dzieciństwa. Już w podstawówce dostała w prezencie aparat fotograficzny, a pierwszą kliszę zdecydowała się wykorzystać na portrety koleżanek.
Potem były licealne wystawy zbiorowe. Talent rozwijała także, kiedy zamieszkała w Irlandii, a potem we Włoszech, gdzie zakładała stowarzyszenia artystyczne, organizowała plenery tematyczne i wystawy fotograficzne. Tam też, po jednej z wystaw, doczekała się świetnej recenzji swoich prac, którą napisał bardzo znany w tym kraju krytyk sztuki.
Pasja zyskana online
Nieco inaczej było w przypadku Agnieszki, która lubiła robić zdjęcia, ale dopiero prezent od męża zmienił wszystko. „Przy okazji rocznicy ślubu zasugerowałam mężowi, by kupił mi kurs fotograficzny online. I przepadłam!” – mówi z uśmiechem. W życiu zawodowym jest dyrektorem sprzedaży na rynku medycznym na Słowacji. Kiedy pytam ją, czy chciałaby się zajmować fotografią profesjonalnie, zaprzecza.
„Obawiałabym się tego, że gdybym zajęła się fotografią zawodowo, to ona straciłaby swoją magię, a tak praca i fotografia jako hobby dają mi równowagę życiową, bo w pracy myślę o liczbach, o realizacji planów, o standardach, które trzeba spełniać w firmie, a fotografia daje mi wolność” – wyjaśnia.
Sukces murowany!
Obie panie całoroczny proces tworzenia portretów na potrzeby wystawy bardzo zachwalają. „Poznałam wspaniałe kobiety i ich historie, cieszę się, że portretowane panie otworzyły się przede mną i dzięki temu wydobyłam z nich ich urok osobisty, odwagę, ciepło, pokorę i pasję do życia” – zachwala Kasia.
Podobnie widzi to Agnieszka, dla której największą wartością jest spotkanie z drugim człowiekiem, wspólne tworzenie i realizowanie wizji: począwszy od poznawania się, rozmów, planowania, wymyślania wraz z modelką jej stroju, aż po sesję. „Nauczyłam się elastyczności, bo przecież nie zawsze słońce świeci tak, jak sobie wymarzyłam, ale to jest właśnie ta wspaniała przygoda!” – podsumowuje.
Zwieńczeniem rocznej przygody fotograficznej obu pań jest wystawa, podczas której ich talent i kreatywność niewątpliwie docenią widzowie. Dodatkowo portretowane modelki staną się twarzami Polski na słowackiej ziemi. Sukces murowany!
Małgorzata Wojcieszyńska
